Maryja i Flaga Europy


KS. KRYSTIAN GAWRON

W czasie, kiedy dużo mówi się i pisze o wejściu Polski do Unii Europejskiej, warto przypomnieć sobie drobny, ale wymowny szczegół. Ujmujący (podwójny) zbieg okoliczności towarzyszył powstaniu Flagi Zjednoczonej Europy. Wspomina o tym na łamach Apel de Notre-Dame Pierre Caillon. Najpierw cytuje on wypowiedź autora pomysłu - Arsena Heitza: "Jestem ze Strasburga. Powierzono mi opracowanie Flagi Europy. Posłużyłem się wzorem, jaki opatrznościowo wpadł mi do ręki, a był to cudowny medalik z sanktuarium maryjnego Paryża przy Rue du Bac: korona z dwunastu gwiazd na niebieskim tle! W ten sposób Europa ma na swej fladze koronę maryjną". Heitz był praktykującym katolikiem. Swój pomysł przedstawił w Strasburgu w 1950 r. na prośbę M. Lévy'ego, ówczesnego (pierwszego) dyrektora biura prasowego Rady Europy.
Drugi moment wiąże się z dniem zatwierdzenia Flagi. Dyskusje trwały 5 lat. Mimo że pomysłów dotyczących Flagi Europy było wiele, projekt Arsena Heitza znalazł największe poparcie. Nawet powolni Anglicy (po długim wahaniu) wyrazili wreszcie swoją aprobatę. Głosowanie nad ostatecznym zatwierdzeniem pomysłu było przewidziane na 9 grudnia 1955 r. (Dlatego też wcześniej przygotowany dokument jest tak właśnie datowany.) Niemniej stało się coś nieprzewidzianego. Oto jak przedstawia przebieg faktów M. Lévy: "Przygotowałem dokument do zatwierdzenia Flagi na posiedzenie delegatów ministrów w Paryżu, które miało się zakończyć właśnie 9 grudnia. Podpisywanie uchwał było przewidziane na ostatni dzień. Kiedy sekretarz generalny Léon Marchal zobaczył przygotowany przeze mnie dokument z datą 9 grudnia, powiedział: A gdyby tak było to 8 grudnia? Odpowiedziałem mu, że dobrze wie, iż będzie to jednak - jak przewiduje protokół - dopiero 9 grudnia. Data na dokumencie więc pozostała, ale... w zupełnie nieprzewidziany sposób spotkanie zakończyło się właśnie 8 (czyli w uroczystość Niepokalanego Poczęcia Najświętszej Maryi Panny - przyp. Red.) i dokładnie tego dnia Uchwała o Fladze Europy została przyjęta".
Jak nie zauważyć w tym delikatnej interwencji Bożej Opatrzności, która chce przypomnieć obywatelom Starego Kontynentu, że obecność Niepokalanej w jego historii była, jest i pozostanie dyskretnym czynnikiem integrującym. Maryjne sanktuaria: w Efezie i w Ostrej Bramie, w Częstochowie i w Fatimie, w Pieczarskiej Ławrze i w Knocku, w Lourdes i Altötting - już od dawna wyznaczały rytm życia chrześcijańskiej Europy. Czy możemy nie zawierzyć Maryi?! Wszak sam Bóg zawierzył Jej swego Syna.

Artykuł ukazał się w tygodniku "Niedziela" nr 34 A; z 23.08.1998



Przykładowa katecheza dotycząca symboliki flagi europejskiej
(Zaczerpnięto z czasopisma KATECHETA - 9/02)

Ks. Krzysztof Młynarczyk
SYMBOLIKA UNII EUROPEJSKIEJ
Cele katechezy:
zapoznanie uczniów z symbolami Unii Europejskiej i ich wymową;
uczniowie powinni rozpoznawać i samodzielnie wyjaśniać symbole Unii Europejskiej.
I. WPROWADZENIE SYTUACYJNO-EGZYSTENCJALNE
Katecheta, w ramach przygotowania do zajęć, poleca uczniom znaleźć różne symbole, które związane są z Unią Europejską. Źródłem w poszukiwaniu symboli Unii Europejskiej powinny być mass media. Zebrany materiał uczniowie mają przynieść na katechezę.
Drugim zadaniem jest odszukanie w domu różnorodnych medalików z wizerunkiem Matki Bożej. Najlepiej gdyby były to medaliki poświęcone lub otrzymane w dniu przyjęcia Pierwszej Komunii Świętej.
W czasie katechezy uczniowie przedstawiają przyniesione przez siebie materiały. Rozpoczynają od symboliki Unii Europejskiej. Poszczególne elementy można umieszczać na tablicy magnetycznej lub rozkładać na ławce, zachowując wybraną systematykę: flaga, hymn, monety, banknoty, itp. Kolejny etap to wspólny opis przyniesionych pomocy. Poszczególne cechy uczniowie powinni zapisywać na tablicy (np. FLAGA - jest błękitna, ma żółte gwiazdy ułożone w krąg, gwiazd jest dwanaście). Zamiast tablicy można wykorzystać duży arkusz papieru.
Następnie uczniowie wraz z katechetą przyglądają się i omawiają przyniesione medaliki. W czasie rozmowy i wzajemnej prezentacji, uczniowie powinni zauważyć elementy symboliki Unii.
Katecheta, w zależności od możliwości grupy katechetycznej, może przystąpić do systematycznego omawiania symboli Unii Europejskiej. Musi jednak liczyć się z tym, że będzie samodzielnie przekazywał poznawany materiał dydaktyczny.
W czasie katechezy można aktywizować uczniów pytaniami typu: gdzie to widziałeś, gdzie najbliżej naszej miejscowości możemy to spotkać, co to może nam przypominać, itp.
II. WYJAŚNIENIE
1. Cudowny Medalik
Cudowny Medalik został powierzony przez Matkę Bożą Siostrze Katarzynie Laboure podczas objawień w 1830 roku, w Kaplicy Sióstr Miłosierdzia świętego Wincentego a Paulo w Paryżu. Medalik jest znakiem wiary, nadziei i miłości.
Awers Medalika - Maryja objawia nam, że jest Niepokalanie Poczętą. Spływające z rąk promienie są symbolem łask, które nam wyprasza. Maryja miażdży głowę węża; to znak, że jest dla nas pomocą w walce ze złem i naszymi słabościami.
Rewers Medalika - litera M przypomina, że Maryja jest ściśle złączona z tajemnicą naszego odkupienia. Dwa serca, Pana Jezusa i Maryi to znak pełni miłości dla każdego z nas. Dwanaście gwizd to przypomnienie, że Pan Jezus zbudował Kościół, opierając się na działalności Apostołów. Za przykładem Apostołów mamy żyć w świetle Ewangelii i być świadkami Pana Jezusa.
W roku 1950 Rada Europy ogłosiła konkurs na zaprojektowanie flagi dla jednoczącej się Europy. W dniu 8 grudnia 1955 roku został przyjęty projekt Arsena Heitza ze Strasburga. Była to ciemnoniebieska flaga, a na niej krąg z dwunastu żółtych gwiazd. Natchnieniem dla autora były objawienia Matki Bożej w Paryżu, które dały początek kultowi Cudownego Medalika Maryi. Jest to także nawiązanie do Apokalipsy św. Jana (12, 1): "Potem ukazał się wielki znak na niebie: Niewiasta obleczona w słońce i księżyc pod jej stopami, a na jej głowie wieniec z gwiazd dwunastu".
Unia Europejska to instytucja świecka, dlatego dwanaście gwiazd tłumaczy się też jako symbol pełni, jaka ma powstać w zjednoczonej Europie; to także dwanaście godzin, dwanaście miesięcy, dwunastu Apostołów; gwiazdy oznaczają również znaki zodiaku.
2. Symbol banknotów euro
Symbolika banknotów euro odzwierciedla elementy architektury. Banknot 10 euro ma na awersie przedstawiony portal romański, jako znak budowli kościelnych i sakralnych, które od ponad tysiąca lat są wpisane w krajobraz europejskich miast.
Styl romański powstał na fundamencie kultury rzymskiej, sztuka romańska jest związana z zakonami benedyktynów i cystersów. Można też mówić o grupie romańskich języków, które wyrosły z potocznego języka łacińskiego.
Banknot 20 euro odzwierciedla elementy architektury średniowiecznej. Średniowiecze to czas wielkich odkryć, pojawiały się nowe prądy umysłowe, powstawały uniwersytety, nowe zakony; to czas chrystianizacji Słowian. W średniowiecznej Europie powszechnym środkiem płatniczym były dukaty.
III. ZADANIE
Uczniowie mogą w dowolnej formie plastycznej wykonać pracę, w miarę możliwości dużą, przedstawiającą romańską budowlę sakralną oraz średniowieczną. Może to być praca w grupach. Jest rzeczą wskazaną, aby prace znalazły się w pracowni katechetycznej. Będą one punktem odniesienia w korelacji z przedmiotem historii i plastyki.
W podobny sposób może powstać flaga Unii Europejskiej.

Ks. Krzysztof Młynarczyk - katecheta dzieci i młodzieży niesłyszącej w Poznaniu. Przewodniczący Sekcji Katechetycznej przy Ogólnopolskim Duszpasterstwie Niesłyszących w Katowicach.